Nieprawidłowe oddychanie jest najczęściej bagatelizowaną dysfunkcją, nie tylko przez specjalistów wielu dziedzin, ale również przez każdego z nas. Dopiero kiedy zaczynamy mieć duszności, dostrzegamy, że coś się dzieje. Dlaczego tak późno!? Przecież oddychanie to podstawowy proces życiowy. Ze względu na to, że oddychanie jest mechanizmem ciągłym i automatycznym wydaje się, że czynność ta jest jedną z najprostszych funkcji jakie ludzki organizm wykonuje.
Oddychanie automatyczne nie oznacza jednakże racjonalne. Proces ten stanowi jeden z najważniejszych wzorców ruchowych. Prawidłowa praca oddechowa jest podstawą zdrowia i jednym z elementów wyrównania ruchowego. Nieoceniony jest wpływ prawidłowego wzorca oddechowego na wszystkie przedsięwzięcia podejmowane przez człowieka. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że funkcja arterializacji zachodzi dzięki współpracy wielu mięśni, które stale pracując, nie odpoczywają. O efektywności naszego oddechu możemy mówić, gdy mięśnie oddechowe mają zagwarantowane warunki, w których funkcja oddychania odbywa się minimalnym kosztem energetycznym ale przy jednoczesnej wysokiej jakości procesu oddechowego. Dlatego głównym celem powinno być osiągnięcie właśnie takiego poziomu i stałe utrzymywanie wysokich parametrów. Jakość oddechu to przede wszystkim oddech regularny, bez wysiłku, o odpowiedniej głębokości, bez szmerów.
Nieprawidłowa praca ośrodka oddechowego zaburza wentylację płuc przyczyniając się do nieprawidłowej równowagi kwasowo – zasadowej organizmu, co niesie za sobą dalsze konsekwencje. Wielu z nas zapomina o ogromnym znaczeniu oddechu w naszym życiu. Każdy zdaje sobie sprawę ze znaczenia tlenu dla fizjologicznego istnienia człowieka. Mało kto jednak uwzględnia kwestię, jak istotne znaczenie ma nie ilość tlenu, ale to w jaki sposób jest on wykorzystywany przez ludzki ustrój. W celu wyegzekwowania powyższych, realizacja oddechu powinna zachodzić w warunkach prawidłowego wzorca oddechowego w sposób automatyczny i naturalny.
Automatyzm odgrywa tutaj niebagatelne znaczenie, ponieważ pozwala na samoistną, nie wymagającą kontroli realizację oddechu. Tylko odpowiednio zsynchronizowana rekrutacja mięśni oddechowych podczas poszczególnych faz cyklu oddechowego zagwarantuje taką możliwość. Mięśnie oddechowe, tak jak inne mięśnie ludzkiego organizmu można trenować – czynność ta niestety najczęściej jest pomijana. Należy zaznaczyć, że praca z oddechem u wszystkich pacjentów powinna stać się fundamentalnym elementem każdej terapii od której należy rozpocząć swoje długofalowe postępowanie lecznicze. Aby ocenić, jak rdzenne znaczenie w codziennym ale właściwym funkcjonowaniu odgrywa oddech, wystarczy zapoznać się ze słowami Karela Lewita: „Jeśli oddychanie nie jest znormalizowane, żaden inny wzorzec ruchowy nie może być do końca właściwy”.
Większość z nas atakowana tysiącami bodźców oddycha bardzo płytko z ukierunkowaniem na jeden tor oddychania. Praca nad prawidłowo przebiegającym torem oddychania nie należy do najłatwiejszych. Istnieją jednak urządzenia, które w znaczący sposób wspomagają naukę oraz kontrolę prawidłowego wzorca oddechowego.
Jednym z takich urządzeń jest wirtualny fizjoterapeuta oddechowy Jordi Stick, który skierowany jest do wszystkich grup wiekowych. To wyjątkowe komputerowe oprogramowanie medyczne wspomaga trening prawidłowego wzorca oddechowego. Jordi Stick – wirtualny fizjoterapeuta oddechowy – stanowi doskonałe rozwiązanie w przypadku osób przeprowadzających inhalacje czy drenaż oskrzelowy, gdzie prawidłowo przebiegający cykl oddechowy decyduje o efektywności zabiegów. Urządzenie poprzez dobór odpowiednich parametrów umożliwia regulację aktywności oddechowej.
Oddychanie przy użyciu Jordi Stick trenuje oddech i toruje jego prawidłowy przebieg, kładąc nacisk na timing poszczególnych faz. Poprzez określenie timingu, z góry narzucamy określony program dostosowany indywidualnie do stanu zdrowia i jednocześnie możliwości pacjenta. Wymuszając celowany czas ćwiczeń angażujemy mięśnie oddechowe do wytężonej pracy, a co za tym idzie ich rozwój.
Praca oddechowa „kontrolowana” przez Jordi Stick przyczynia się do poprawy ruchomości piersiowo- brzusznej, co ma wpływ na poprawę wentylacji płuc i maksymalizację stymulacji przepony do pracy. Urządzenie jest szczególnie przydatne u pacjentów współpracujących, u których wyegzekwowanie prawidłowego wzorca oddechowego jest problemem.
Program stanowi doskonały warsztat naukowy, który zapewnia biofeedback oddechowy dla pacjenta. Dzięki biologicznemu sprzężeniu zwrotnemu pacjent uczy się kontroli nad swoimi odruchami warunkującymi fizjologiczny wzorzec oddechowy. Wpływa to w istotny sposób na wzrost pewności siebie oraz pozwala modyfikować subtelne zmiany w organizmie. Uczy organizmu podążania w kierunku, który jest właściwy, dzięki czemu zachodzi wewnętrzna regulacja. Trening z przyrządem Jordi Stick stanowi doskonałe ogniwo wzbogacające i doskonalące terapię. Jest doskonałym rozwiązaniem u osób ze schorzeniami układu oddechowego takimi jak: astma oskrzelowa, POCHP, mukowiscydoza czy rozedma płuc, ale także w przypadku wad serca, gdzie dochodzi do zmian toru oddychania i w konsekwencji zmniejszenia zdolności oddechowych.
Oprogramowanie znajduje również zastosowanie u osób o zmniejszonej aktywności na skutek chorób współistniejących. Do chorób tych zaliczamy schorzenia ze strony układu sercowo-naczyniowego tj. nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa czy przewlekła niewydolność serca. Ćwiczenia przy użyciu Jordi Stick poprzez stymulację prawidłowego oddechu mają wpływ na wzrost bazy tlenowej i zwiększenie ukrwienia mięśnia sercowego, co jest głównym celem w terapii chorób ze strony układu sercowo- naczyniowego.
Każdy program terapeutyczny stawia sobie za cel uzyskanie maksymalnego poziomu funkcjonalności i niezależności. Trening oddechowy z uwzględnieniem Jordi Stick gwarantuje tę kluczową cechę rehabilitacji oddechowej – autonomię. Przyczynia się to do wyłączenia z terapii osób trzecich, z jednoczesnym zagwarantowaniem najwyższego poziomu kontroli w prawidłowości przebiegu terapii. Co więcej, ćwiczenia z tym urządzeniem są doskonałą formą zabawy dla dzieci. Trening daje możliwość wyjątkowej i nieszablonowej formy rehabilitacji. Terapia poprzez zabawę może się odbywać w czasie grania w gry komputerowe czy oglądania filmów, które stanowią doskonałą odskocznię w czasie przebiegu rehabilitacji.
mgr fizjoterapii Jagoda Barańska
© BG BHU Medyczny Dla Dzieci
About the author